4 ขั้นตอนการลอยอังคาร ส่งดวงวิญญาณกลับสู่ธรรมชาติ

งานศพ ถือเป็นพิธีที่มีกระบวนการหลายขั้นตอน ต้องอาศัยความใส่ใจและความละเอียดรอบคอบ เพื่อให้การอำลาผู้วายชนม์ที่คุณรักเป็นครั้งสุดท้ายออกมาอย่างสมเกียรติ ราบรื่น สมความตั้งใจ และภายหลังจากพิธีสวดอภิธรรมและฌาปนกิจศพเสร็จสิ้น อีกหนึ่งพิธีกรรมที่หลายครอบครัวเลือกทำเพื่อเป็นการส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับก็คือ พิธีลอยอังคารนั่นเอง เพื่อให้คุณรู้จักกับพิธีลอยอังคารมากขึ้น ในบทความนี้ เราจึงขอนำเสนอความรู้เกี่ยวกับพิธีลอยอังคาร ทั้งความหมาย และลำดับขั้นตอนการลอยอังคารที่ควรรู้ เพื่อให้ทุกขั้นตอนดำเนินไปอย่างสมบูรณ์แบบที่สุด

พิธีลอยอังคารคืออะไร?

พิธีลอยอังคาร คือ พิธีกรรมส่งดวงวิญญาณรูปแบบหนึ่ง โดยครอบครัวและญาติมิตรของผู้ล่วงลับจะมารวมตัวกันเพื่อทำพิธีโปรยอัฐิหรือเถ้ากระดูกลงในทะเล ปากน้ำ หรือแม่น้ำขนาดใหญ่ เชื่อกันว่าเป็นการส่งดวงวิญญาณให้กลับสู่ธรรมชาติ เดินทางสู่ภพภูมิที่ดีและสงบร่มเย็นเหมือนสายน้ำ อีกทั้งยังทำให้ผู้ที่ยังมีชีวิตอยู่ได้ปล่อยวางและหมดสิ้นความเป็นห่วงต่อผู้ล่วงลับอย่างสมบูรณ์

สำหรับที่มาของพิธีลอยอังคารนั้น เชื่อกันว่ามีมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยพิธีที่ใกล้เคียงการลอยอังคารในปัจจุบันที่สุด คือพิธีตามคตินิยมของชาวฮินดูจากประเทศอินเดีย ซึ่งชาวฮินดูจะเผาศพบนเชิงตะกอนริมแม่น้ำคงคา แม่น้ำศักดิ์สิทธิ์แห่งประเทศอินเดีย จากนั้นจะลอยเถ้ากระดูกไปกับแม่น้ำ ตามความเชื่อว่าน้ำในแม่น้ำคงคาจะช่วยชำระล้างบาปของผู้เสียชีวิตได้ ส่วนคำว่า ‘อังคาร’ นั้น มาจากคำว่า ‘องฺคาร’ อ่านว่า อัง-คา-ระ เป็นคำยืมจากภาษาบาลีสันสกฤต แปลว่าถ่าน จึงถูกนำมาใช้เรียกเถ้ากระดูกหลังการเผาศพกันอย่างแพร่หลาย

สิ่งที่ต้องเตรียมในการทำพิธีลอยอังคาร

ในขั้นตอนการลอยอังคารนั้น จำเป็นต้องมีการเตรียมตัวเป็นอย่างดี เตรียมของสำหรับทำพิธีลงเรือไปอย่างครบถ้วน โดยทั่วไปสิ่งที่ต้องเตรียมในการทำพิธีลอยอังคาร มีดังต่อไปนี้

เครื่องบูชาแม่ย่านางเรือ

 • ดอกไม้สด 1 กำ หรือพวงมาลัย 1 พวง
 • ธูป 7 ดอกและเทียน 1 เล่ม
 • พานสำหรับใส่ดอกไม้ ธูป เทียน เพื่อบูชาแม่ย่านางเรือ
 • เชือกสำหรับผูกเครื่องบูชาไว้ที่หัวเรือ
 • น้ำ อาหารคาว อาหารหวาน
 

สิ่งของสำหรับไหว้อังคาร หรือเถ้ากระดูก

 • ลุ้งสำหรับใส่อังคาร เป็นภาชนะคล้ายโกศก้นลึก ปั้นจากดินเผา  • สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ
 • พวงมาลัยสำหรับคล้องลุ้ง
 • ดอกมะลิ กลีบกุหลาบ หรือกลีบดอกไม้อื่น ๆ
 • น้ำอบไทย
 • ธูป เทียน และเครื่องทองน้อย
 • สายสิญจน์ 1 ม้วน
 • ผ้าขาว 1 ผืน
 • พานโตกสำหรับรองลุ้ง 1 ใบ
 • พานก้นลึกสำหรับใส่ดอกไม้ 1 ใบ
 • ไม้ขีดหรือไฟแช็ก
 • ดอกกุหลาบจำนวนเท่าผู้ที่เข้าร่วมพิธี
 

เครื่องบูชาเจ้าแม่นทีหรือท้าวสีทันดร

 • กระทงดอกไม้ 7 สี 1 ใบ
 • ธูป 7 ดอกและเทียน 1 เล่ม
 • พานโตกสำหรับวางกระทงดอกไม้ 1 ใบ
 

ลำดับขั้นตอนการลอยอังคารที่ควรรู้

เมื่อรู้แล้วว่าพิธีลอยอังคารคืออะไร ต้องเตรียมอะไรบ้าง ต่อไปคือขั้นตอนการลอยอังคารที่ควรรู้ แม้สถานที่ลอยอังคารเกือบทุกที่จะมีเจ้าหน้าที่คอยให้คำแนะนำในการทำพิธี แต่การรู้ขั้นตอนการลอยอังคารไว้ ก็ช่วยให้คุณเตรียมตัวและปฏิบัติได้อย่างถูกต้อง โดยมีลำดับพิธีดังนี้

การบูชาแม่ย่านางเรือ

หลังจากผู้ร่วมพิธีทุกคนลงเรือแล้ว ประธานในพิธีจะต้องนำดอกไม้ ธูป เทียนใส่พานเพื่อบูชาและขออนุญาตแม่ย่านางเรือ จากนั้นจึงค่อยนำอังคารลงเรือและออกเดินทางสู่จุดที่จะลอยอังคาร

การไหว้อังคาร

ขั้นตอนการลอยอังคารที่สำคัญไม่แพ้กันคือ การไหว้อังคาร โดยผู้ทำพิธีหรือเจ้าหน้าที่จะเปิดลุ้งอังคารและจัดเตรียมให้เรียบร้อย จากนั้นประธานจะทำการจุดธูปเทียนไหว้อังคาร สรงด้วยน้ำอบไทย และโรยด้วยกลีบดอกไม้ แล้วผู้ร่วมพิธีคนอื่น ๆ จึงไหว้อังคารเป็นลำดับถัดมา จากนั้นเจ้าหน้าที่จึงจะห่อลุ้งด้วยผ้าขาว ใช้สายสิญจน์มัด และสอดด้วยพวงมาลัยอีกชั้นหนึ่ง

การบูชาเจ้าแม่นทีหรือท้าวสีทันดร

ประธานในพิธีจะเป็นผู้จุดธูปเทียนและกล่าวบูชาเจ้าแม่นที เปรียบเสมือนการฝากดวงวิญญาณไว้กับสายน้ำนั่นเอง

การลอยอังคาร

เมื่อกล่าวบูชาเสร็จ ก็มาถึงขั้นตอนลอยอังคารจริง โดยเจ้าหน้าที่จะให้ทุกคนสงบนิ่งเพื่อไว้อาลัย 1 นาที แล้วจึงโยนเหรียญลงน้ำเพื่อเป็นการซื้อที่ ตามด้วยการลอยกระทงดอกไม้เพื่อเปิดทาง และค่อย ๆ ลอยลุ้งอังคารลงในแม่น้ำหรือทะเล เมื่อลุ้งสัมผัสผิวน้ำ ผู้ร่วมพิธีทุกคนต้องโรยกลีบดอกไม้ตามลงไป สุดท้าย เรือจะแล่นวนซ้าย 3 รอบ ถือเป็นอันเสร็จพิธี

แนะนำสถานที่ลอยอังคารในประเทศไทย

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่าพิธีลอยอังคารคือพิธีสำคัญที่มักทำในทะเล ปากน้ำ และแม่น้ำขนาดใหญ่ หากคุณกำลังมองหาสถานที่สำหรับทำพิธีนี้เพื่ออำลาผู้วายชนม์เป็นครั้งสุดท้าย นี่คือส่วนหนึ่งของสถานที่ลอยอังคารในประเทศไทยที่เรารวบรวมมาฝากกัน

• ฐานทัพเรือสัตหีบ อ.สัตหีบ จ.ชลบุรี
• เกาะเกร็ด จ.นนทบุรี
• แม่น้ำเจ้าพระยา โดยเรือด่วนเจ้าพระยา จ.กรุงเทพมหานคร
• วัดโสธรวรารามวรวิหาร (วัดหลวงพ่อโสธร) จ.ฉะเชิงเทรา
• วัดสุทธิวาตวราราม (วัดช่องลม) จ.สมุทรสงคราม
• วัดโกรกกราก จ.สมุทรสาคร
• ท่าน้ำสโมสรโรงเรียนนายเรือ จ.สมุทรปราการ

เพื่อเป็นการส่งดวงวิญญาณของผู้ล่วงลับให้กลับสู่ธรรมชาติและสู่ภพภูมิที่ดี การจัดพิธีลอยอังคารถือเป็นพิธีสำคัญหนึ่งที่ควรให้ความสำคัญ และเพื่อเป็นการลดความยุ่งยากและซับซ้อนในการจัดพิธี ทำให้คุณมีเวลาในการไว้อาลัยผู้ล่วงลับมากที่สุด คุณสามารถเลือกใช้แพ็กเกจจัดงานศพและรับจัดดอกไม้งานศพ พิธีลอยอังคารจาก Farawell Funeral Services ได้ เรามีบริการจัดงานศพและครบวงจรในราคามิตรภาพ พร้อมให้คำแนะนำที่มีประโยชน์ในการจัดงานศพโดยทีมงานมากประสบการณ์ เพื่อให้ทุกพิธีการดำเนินไปอย่างราบรื่น รวมถึงยังมีบริการดูแลจิตใจและให้คำปรึกษาหลังจบงาน พร้อมให้บริการคุณตลอด 24 ชั่วโมง โทร. 097-496-9595

ข้อมูลอ้างอิง: 

1. ลอยอังคารคืออะไร? ลำดับพิธีการมีอะไรบ้าง และมีค่าใช้จ่ายเท่าไหร่?. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2566 จาก https://rabbitcare.com/blog/financial-tips/how-to-scattered-ashes-over-the-water-and-budget
    
2. ที่มา “พิธีลอยอังคาร” ลอยทำไม เหตุใดเรียกเถ้ากระดูกว่า “อังคาร”?. สืบค้นเมื่อวันที่ 28 ธันวาคม 2566 จาก https://www.silpa-mag.com/culture/article_95812