6 ขั้นตอนงานศพแบบจีน กับธรรมเนียมที่คุณไม่เคยรู้

ประเทศไทย ถือเป็นประเทศที่มีคนเชื้อสายจีนอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งคนไทยเชื้อสายจีนก็มักจะมีธรรมเนียมต่าง ๆ ตามความเชื่อที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน รวมถึงขั้นตอนการจัดงานศพด้วย โดยขั้นตอนงานศพแบบจีนก็มีรายละเอียดที่แตกต่างจากงานแบบไทยที่เราคุ้นเคยกัน ซึ่งจะซับซ้อนแค่ไหน ลูกหลานคนจีนต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง เราสรุปขั้นตอนการจัดงานศพแบบจีนตั้งแต่ต้นจนจบไว้ให้ครบแล้วในบทความนี้

1. การเตรียมร่างผู้วายชนม์ให้พร้อม

การจัดงานศพนั้น จัดเป็นสิ่งที่คนเชื้อสายจีนทั่วโลกต่างให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก โดยเฉพาะงานศพของบิดา มารดา และบุคคลใกล้ชิด เพราะถือเป็นการแสดงความกตัญญู ความเคารพรัก และความอาลัยเป็นครั้งสุดท้าย จึงต้องใส่ใจทุกรายละเอียดมากเป็นพิเศษ ซึ่งคนจีนเชื่อกันว่าหากจัดงานอย่างสมบูรณ์แบบ จะส่งผลดีให้ลูกหลานมีความเจริญรุ่งเรืองอย่างรอบด้าน โดยจะเริ่มจากการเตรียมร่างของผู้วายชนม์ให้พร้อม เช็ดเนื้อเช็ดตัว หวีผม แต่งหน้า และแต่งกายด้วยชุดที่ผู้เสียชีวิตชื่นชอบ พร้อมสำหรับการบรรจุในโลงซึ่งเปรียบเสมือนบ้านหลังใหม่

2. ลูกหลานทำพิธีป้อนข้าวป้อนน้ำ

หลังจากเตรียมร่างผู้วายชนม์เรียบร้อย ขั้นตอนถัดไปในการจัดงานศพแบบจีน จะเป็นพิธีป้อนข้าวป้อนน้ำ ซึ่งจะแตกต่างจากคนไทยที่เป็นพิธีรดน้ำศพ โดยผู้ร่วมพิธีจะมีเฉพาะลูกหลานของผู้เสียชีวิตเท่านั้น เริ่มจากลูกชายคนโต ลูกสะใภ้ จากนั้นจึงเป็นลูกสาวและหลาน ๆ ซึ่งทุกคนจะต้องใช้ตะเกียบคีบข้าวเข้าปากผู้ตายและกล่าวขอบคุณ เพื่อเป็นการรำลึกบุญคุณที่ผู้เสียชีวิตเลี้ยงดูมาจนโต และใช้กิ่งทับทิมจุ่มน้ำมนต์ แล้วนำไปแตะริมฝีปากของผู้เสียชีวิต ก็เป็นอันเสร็จพิธี

3. บรรจุร่างผู้วายชนม์ลงในหีบศพแบบจีน

เมื่อทำพิธีป้อนข้าวป้อนน้ำครบทุกคนแล้ว เจ้าหน้าที่จะทำการบรรจุร่างผู้วายชนม์ลงในหีบศพแบบจีน หรือที่เรียกกันว่าโลงจำปา โดยลูกหลานมีหน้าที่เรียงกระดาษเงินกระดาษทองลงไปก่อน จากนั้นจึงนำร่างผู้เสียชีวิตบรรจุลงไป วางกระดาษเงินกระดาษทองทับอีกชั้นก่อนปิดฝาโลงให้สนิทด้วยการยิงซิลิโคน ซึ่งโลงจำปาก็มีหลายแบบ หลายสี แต่ละแบบมีรายละเอียดในการใช้งานแตกต่างกัน ดังนี้ 

• คนจีนแต้จิ๋ว ผู้ชายใช้หีบสีเลือดหมู ผู้หญิงใช้หีบสีดำ 
• คนจีนกวางตุ้ง ใช้หีบสีดำทั้งผู้ชายและผู้หญิง 
• คนจีนฮกเกี้ยนและจีนแคะ ใช้หีบจำปาสีไม้ทาแชล็ค ผู้ชายใช้หีบจำปาลายมังกร ผู้หญิงใช้หีบจำปาลายหงส์

4. สวดอภิธรรมตามธรรมเนียมของศาสนาพุทธ

แม้จะเป็นการจัดงานศพแบบจีน แต่คนไทยเชื้อสายจีนส่วนใหญ่ก็นับถือศาสนาพุทธ จึงต้องมีพิธีสวดอภิธรรมตามธรรมเนียม เรียกกันว่าพิธีตั้งเหล่งโจ๊ย ส่วนใหญ่จะนิยมสวดกัน 3 วัน 5 วัน และ 7 วัน บทสวดส่วนใหญ่เป็นการพูดถึงสัจธรรมและความไม่เที่ยงของชีวิต รวมถึงมีการกรวดน้ำเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้เสียชีวิตด้วย

5. จัดพิธีกงเต็กและพิธีข้ามสะพานกงเต็กเพื่อส่งดวงวิญญาณสู่สรวงสวรรค์

แล้วก็มาถึงพิธีที่เราได้ยินกันบ่อย ๆ ในขั้นตอนงานศพแบบจีนอย่างพิธีกงเต็ก ซึ่งมักทำในคืนที่ 6 ของงานศพก่อนทำพิธีฌาปนกิจหรือพิธีฝังที่ฮวงซุ้ย พิธีกงเต็ก คือ พิธีอุทิศส่วนกุศลรูปแบบหนึ่ง ซึ่งคนจีนที่มีเชื้อสายมาจากแต่ละเมืองแต่ละมณฑลก็จะมีขั้นตอนแตกต่างกันไป สามารถทำได้เฉพาะผู้ที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป แต่งงานมีลูกหลานแล้ว และเสียชีวิตด้วยโรคภัยไข้เจ็บตามธรรมชาติเท่านั้น 

หัวใจสำคัญของการทำพิธีกงเต็กก็คือ การข้ามสะพาน ซึ่งเปรียบเสมือนการส่งดวงวิญญาณให้ไปอยู่ในภพภูมิที่ดี เป็นการเดินข้ามสะพานกงเต็กที่เตรียมไว้ แล้วโยนสตางค์ลงในอ่างน้ำ เพื่อซื้อที่ซื้อทางให้ผู้จากไปและตนเอง จากนั้นจึงทำพิธีถวายเครื่องกระดาษ เผากระดาษเงินกระดาษทอง บ้าน เฟอร์นิเจอร์ และเครื่องใช้ต่าง ๆ ให้ผู้วายชนม์ เพื่อนำไปใช้ในแดนสวรรค์ ถือเป็นพิธีที่มีรายละเอียดเยอะ ไม่ว่าจะเป็นขั้นตอนหรือของที่ต้องใช้ แนะนำว่าให้เลือกใช้แพ็กเกจการจัดงานศพโดยทีมงานมืออาชีพ จะช่วยให้ทุกขั้นตอนราบรื่นและสมบูรณ์ที่สุด

6. ทำพิธีฝังศพหรือฌาปนกิจศพ

ขั้นตอนงานศพแบบจีนขั้นตอนสุดท้าย เป็นการฝังหรือการฌาปนกิจ ซึ่งจะเลือกแบบใดนั้น ก็ขึ้นอยู่กับความต้องการของผู้วายชนม์และครอบครัว หากต้องการฌาปนกิจหรือเผา ก็สามารถทำพิธีให้เสร็จได้ที่วัดเลย แต่หากต้องการฝัง ก็ต้องมีการติดต่อซื้อที่สำหรับทำสุสานหรือฮวงซุ้ย และทุกปีลูกหลานก็มีหน้าที่ต้องไปไหว้ฮวงซุ้ยปีละครั้ง หรือที่เรียกว่าเทศกาลเชงเม้งนั่นเอง

รวมเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของการจัดงานศพแบบจีน

จากขั้นตอนงานศพแบบจีนที่เรารวบรวมมาฝากกัน เชื่อว่าหลายคนคงเห็นแล้วว่างานศพแบบจีน ถือเป็นพิธีที่มีขั้นตอนและรายละเอียดมากมาย ซึ่งนอกจากพิธีสำคัญเหล่านี้ ยังมีรายละเอียดปลีกย่อยอื่น ๆ ที่เราสรุปมาฝากกันเพิ่มเติม ดังนี้

การแต่งกายของลูกหลาน

ส่วนใหญ่ในพิธีศพแบบจีน จะเน้นใส่เสื้อผ้าสีขาวเป็นหลัก ยกเว้นเป็นวันทำพิธีกงเต็ก จึงจะมีการแต่งกายแบบอื่น ๆ เพิ่มเติม เช่น ลูกชายและหลานชายคนโตที่เกิดจากลูกชายคนแรก ต้องใส่ชุดผ้าดิบทับด้วยชุดผ้ากระสอบ มีหมวกติดผ้าสี่เหลี่ยมสีขาวสำหรับคนที่แต่งงานแล้ว และสีแดงสำหรับคนที่ยังไม่แต่งงาน ลูกสะใภ้และลูกสาวที่แต่งงานแล้ว ต้องใส่ชุดผ้าดิบและผ้ากระสอบเช่นกัน และสวมหมวกสามเหลี่ยมติดผ้าสี่เหลี่ยมสีขาว

การจัดงานศพกรณีผู้วายชนม์อายุเกิน 90 ปี

กรณีที่ผู้วายชนม์มีอายุเกิน 90 ปี คนจีนเชื่อว่าเป็นผู้อายุยืน มีบุญบารมีสูง มีลูกเต็มบ้าน หลานเต็มเมือง จึงไม่นิยมไว้ทุกข์ และให้ถือว่าการจัดงานศพเป็นการจัดงานรื่นเริงงานหนึ่ง

การเลือกฮวงซุ้ยให้ถูกหลักฮวงจุ้ย

หลักการเลือกฮวงซุ้ยในเบื้องต้นนั้น ควรอยู่ใกล้ลำธาร เพราะจะทำให้ลูกหลานร่ำรวย และควรอยู่ใกล้ภูเขา ซึ่งเป็นตัวแทนของความสูงศักดิ์ โดยควรมีซินแสเป็นผู้เลือกตำแหน่ง ทิศทาง และฤกษ์ยามในการฝังให้ เพื่อส่งผู้เสียชีวิตไปสู่ภพภูมิที่ดี รวมถึงเพื่อความเจริญรุ่งเรืองของลูกหลานนั่นเอง 

ส่งดวงวิญญาณคนที่คุณรักตามธรรมเนียมจีนอย่างสมบูรณ์แบบ ด้วยแพ็กเกจบริการจัดงานศพโดยทีมงานมืออาชีพจาก Farawell ช่วยคุณเตรียมพร้อมและประสานงานทุกขั้นตอน ไม่ว่าจะเป็นการเคลื่อนย้ายและเตรียมหีบศพ บริการจัดดอกไม้หน้าโลง พิธีสวดอภิธรรม ตลอดจนการจัดเตรียมอาหารและของชำร่วยสำหรับแขกเหรื่อ พร้อมให้บริการคุณตลอด 24 ชั่วโมง โทร. 097-496-9595